Nederlanders reizen steeds vaker en ook verder, dat vraagt om de juiste voorbereiding. Zeker als het om je gezondheid gaat. In sommige landen kan je vervelende en zelfs gevaarlijke ziekten oplopen. Denk daarbij aan diarree, malaria, rabiës maar ook seksueel overdraagbare aandoeningen. Gezondheidsrisico’s tijdens je vakantie, backpack, overwintering of ander langdurig verblijf in het buitenland kan je beperken door onder andere vaccinaties, een goede hygiëne. Zorg er ook voor dat je niet door muggen wordt gebeten.
Gelukkig zijn de meeste reisziekten niet ernstig, maar is het aan te raden om altijd goed geïnformeerd en voorbereid op reis te gaan. De meeste kans heb je om reizigersdiarree op te lopen, maar er zijn meer gevaren. Zorg in ieder geval voor een goede reisverzekering met dekking voor medische kosten. De alarmcentrale van je reisverzekeraar kan je dan helpen in geval van nood. Stel dat je in het buitenland valt en je pols breekt of een darminfectie oploopt? Dan wil je snel en adequaat geholpen worden. Maar je bent niet bekend in een vreemd land. Je weet niet bij welke arts of ziekenhuis je terecht kunt. Bij een ongeval of ziekte tijdens je vakantie bel je de alarmcentrale van je zorgverzekeraar of reisverzekeraar. Het medisch team van de alarmcentrale biedt de beste ondersteuning bij letsel of ziekte in het buitenland.
Inhoudsopgave
Geschatte leestijd: 8 minuten
De top 10 van de meest voorkomende reizigersziekten:
- Reizigersdiarree
- Luchtweginfectie
- Blaasontsteking
- Buiktyfus
- Hepatitis A
- Hepatitis B
- Cholera
- Malaria
- Knokkelkoorts
- Chikungunya
Preventie
De belangrijkste maatregelen om te voorkomen dat je ziek wordt op reis zijn:
- Laat je tijdig vaccineren.
- Hanteer een goede persoonlijke hygiëne en kijk uit wat je eet.
- Voorkom dat je gebeten wordt door muggen.
- Blijf uit de buurt van apen, honden en katten in het buitenland, zij kunnen rabiës verspreiden.
Reizigersdiarree
Reizigersdiarree is de meest voorkomende ziekte op reis. Men krijgt dunne waterige ontlasting die tijdens of direct na een reis ontstaat. De diarree wordt meestal veroorzaakt door een bacterie uit het land waar je op reis bent (geweest). Soms is een virus of parasiet de oorzaak. Naast diarree kan reizigersdiarree de volgende verschijnselen geven:
- misselijkheid
- overgeven
- buikpijn
- buikkramp
Bij ernstige reizigersdiarree ben je erg ziek met koorts, overgeven, en bloed of slijm bij de ontlasting. Reizigersdiarree kan je in alle landen oplopen, vooral in warme landen en in onhygiënische omstandigheden. Het ontstaat meestal door eten of drinken dat besmet is met bacteriën. Vaak zijn het bacteriën die voor dat land normaal zijn. De inwoners krijgen daar geen diarree van. Doordat jouw darmen in Nederland andere bacteriën gewend zijn, krijg je mogelijk wel diarree. Reizigersdiarree is vervelend, maar kan meestal geen kwaad. Het gaat meestal vanzelf over.
Hepatites A
Een besmettelijke geelzucht (hepatitis A) kan je al oplopen in landen zoals Marokko, Kaapverdië en Dominicaanse Republiek. Per jaar reizen ongeveer 1,2 miljoen mensen naar een land waar ziekten zoals hepatitis A voorkomen. Bijna 700.000 hiervan reist naar een ‘risicoland dichtbij’, zoals Marokko en Turkije. In deze landen komt hepatitis A voor. Hepatitis A is een leverontsteking die wordt veroorzaakt door het hepatitis A-virus. Het is over het algemeen een minder ernstige vorm van hepatitis die vooral bij kinderen voorkomt. Het hepatitis A-virus veroorzaakt bij kinderen tot 6 jaar nauwelijks klachten. Als volwassenen hepatitis A krijgen kunnen de ziekteverschijnselen enkele maanden aanhouden. De vaccinatie hepatitis A zit niet in het Rijksvaccinatieprogramma, wat veel mensen denken. De helft van alle kinderen gaat hierdoor ongevaccineerd op reis naar een risicoland waar hepatitis A voorkomt.
Toename van rabiës
De laatste tijd zien de alarmcentrales van reisverzekeraars een toename van het aantal besmettingen met rabiës. Kennelijk vinden vakantiegangers het leuk om tijdens de vakantie een hond, kat of aap te aaien. Dat is niet zonder gevaar want een besmetting met rabiës, ook wel hondsdolheid genoemd, ligt dan op de loer. Rabiës kan via een beet, krab of lik van een geïnfecteerd dier overgedragen worden op mensen. In Nederland komen rabiës infecties zeer zelden voor, meestal gaat het om patiënten die het virus in het buitenland hebben opgelopen. Infectie is in veel gevallen dodelijk. Een hulpverlener van de alarmcentrale kan je verwijzen naar een betrouwbare arts of ziekenhuis in de buurt van je vakantiebestemming.
Veel ziektegevallen in Azië
Wereldwijd worden ongeveer 45% van alle Nederlandse reizigers getroffen door een ziekte. In Azië is dit percentage met 62% opvallend hoger. Vaak heeft dat te maken met onhygiënische omstandigheden bij de bereiding van voedsel. Uit onderzoek blijkt dat een verklaring voor het hoge aantal ziektegevallen onder andere is te vinden in het grote aantal Nederlandse backpackers in Azië. Backpackers en alleenreizigers, zijn een risicogroep voor ziekte in het buitenland. Daarnaast is in Azië de kans op hepatitis A en B en Malaria groot. Uit een onderzoek op Schiphol blijkt dat nog steeds veel Nederlanders zich hier niet tegen laten inenten en dus onbeschermd op reis gaan.
Kies je onderwerp
Hoe kan je reizigersziekte voorkomen?
De meeste voorkomende reisziekte, reizigersdiarree kan je vooral voorkomen door een goede hygiëne. Bacteriën en virussen zijn overal. Je kunt er soms ziek van worden. De meeste van deze ziekteverwekkers worden via de handen verspreid. Door regelmatig je handen te wassen met water en zeep verklein je de kans dat jij of iemand in je omgeving ziek wordt.
Vaccinatie
In veel vakantielanden komen infectieziekten voor zoals hepatitis A, buiktyfus, gele koorts en malaria. Ook zijn de hygiënische omstandigheden soms matig tot slecht, wat kan leiden tot ziekte. Een effectieve manier om ziekte op reis te voorkomen is een vaccinatie. Wij noemen er een aantal:
- De DTP inenting geeft een bescherming die tien jaar duurt. DTP inentingen kunnen last-minute gegeven worden, maar beter is om één tot twee weken voor je reis je vaccinaties te halen.
- Een inenting tegen hepatitis A geeft één tot drie jaar bescherming (afhankelijk van het merk vaccin). Als de inenting herhaald wordt, geeft dat een bescherming van 30 tot 40 jaar. De inentingen kunnen ook last-minute gegeven worden, maar het beste is om minimaal twee weken voor vertrek je inenting te halen.
- De inenting tegen gele koorts geeft in de meeste gevallen een levenslange bescherming. Deze vaccinatie kun je het beste minimaal tien dagen voor vertrek halen.
- Vaccinatie tegen rabiës bestaat uit drie inentingen met een tussenpoos van één en drie tot vier weken. Na drie inentingen ben je twee jaar beschermd. Het beste is om acht weken voor vertrek met de vaccinaties te beginnen.
Neem voor een advies over vaccinatie contact op met je huisarts of GGD.
Voorkom dat je gebeten wordt door muggen
De belangrijkste ziekteverspreiders van gevaarlijke infectieziektes zijn muggen. Muggen die malaria en Japanse encefalitis overbrengen steken tussen zonsondergang en zonsopgang. Muggen die dengue, gele koorts en chikungunya overbrengen steken overdag. Dit betekent dat jij je in landen waar beide ziektes voorkomen 24 uur per dag moet beschermen.
Veel voorkomende ziekten die via muggen worden overgedragen:
- Gele koorts
- Malaria
- Dengue (knokkelkoorts)
Andere ziekten die via muggen worden overgedragen, zijn o.a.:
- Japanse encefalitis
- West Nile-virusinfectie
- Chikungunya
- Zika virus
De beste bescherming tegen beten van deze muggen biedt een antimuggenmiddel met DEET.
Ziek tijdens je reis?
Zorg altijd voor een goede reisverzekering met dekking voor medische kosten. Denk er ook aan dat je voor vertrek jouw reisverzekering aan je bestemming aanpast (Europa of werelddekking) en dat eventuele kinderen zijn bijgeschreven op de polis. Zet het noodnummer van je reisverzekeraar in je telefoon en zorg dat je de polisnummers bij je hebt. Als je een medisch probleem krijgt tijdens het reizen, wacht dan niet totdat je weer thuis bent en raadpleeg een arts ter plaatse. De alarmcentrale van je reisverzekeraar kan je helpen als je vragen hebt of advies nodig hebt bij de keuze van het beste ziekenhuis ter plaatse en eventueel de betaling hiervan.
Ziek na het reizen?
Kom je uit de (sub)tropen met koorts, een grieperig gevoel, diarree, huiduitslag en/of klachten van de luchtwegen? Ga dan op tijd naar je huisarts en vertel dat je naar een (sub)tropisch gebied bent geweest. De huisarts kan je dan eventueel doorverwijzen naar een tropenpoli. De klachten kunnen namelijk een (beginnende) uiting zijn van een (ernstige) infectieziekte. Een snelle diagnose kan van belang zijn voor je gezondheid.
Bronnen: LCR, Thuisarts, RIVM, GGD en alarmcentrale reisverzekeraar